Harvard Hukuk Fakültesi Kütüphanesi, 1946 yılında bir müzayededen “HLS MS 172” kod adlı bir belgeyi 27,50 dolara (günümüz değeriyle yaklaşık 440 dolar) satın aldı. Müzayede kataloğunda bu belgenin 1327 yılına ait, biraz yıpranmış ve nem lekeleri bulunan bir Magna Carta kopyası olduğu belirtiliyordu.
Ancak son dönemde yapılan detaylı incelemeler, belgenin aslında 1300 yılına tarihlenen orijinal bir Magna Carta olduğunu ortaya çıkardı. King’s College London’dan Orta Çağ Tarihi Profesörü David Carpenter, Harvard’da yıllardır muhafaza edilen belge dijitalleştirildikten sonra büyük bir keşfe imza attı. Carpenter, dijital görüntüyü incelediğinde, belgenin 1300 yılından kalma gerçek bir orijinale çok benzediğini fark etti. Bu bulguyu Doğu Anglia Üniversitesi’nden meslektaşı Profesör Nicholas Vincent ile paylaştı. Vincent, belgede özgün Magna Carta’nın belirgin izlerini hızlıca tespit etti ve iki profesör hemen kapsamlı analizlere başladı.
Harvard Kütüphanesi’nin ultraviyole ışık ve spektral görüntüleme teknolojileri kullanılarak alınan yüksek çözünürlüklü görüntüler, belgeyi Kral Edward I tarafından 1300 yılında yayımlanan orijinal Magna Carta metinleriyle karşılaştırmaya olanak sağladı. Analizler, metin içeriği, el yazısı ve belge boyutlarının tamamen 1300 tarihli orijinallerle örtüştüğünü gösterdi. Carpenter, bu tutarlılığın Magna Carta’nın çağdaşları tarafından nasıl titizlikle değerlendirildiğine dair yeni ve önemli kanıtlar sunduğunu vurguladı.
Magna Carta’nın tarihî önemi
Dünyanın en ünlü anayasal belgelerinden biri olan Magna Carta, kral dahil tüm yöneticilerin yasaya tabi olduğunu ilk kez ortaya koymasıyla tarih sahnesinde eşsiz bir yere sahip. 1300 yılı ise İngiltere Kralı’nın, 1225 tarihli Magna Carta’yı son kez onayladığı kritik bir dönem.
Araştırmalar, belgenin önceki sahiplerini de gün yüzüne çıkardı. Birinci Dünya Savaşı’nın ünlü savaş pilotu Air Vice-Marshal Forster “Sammy” Maynard, belgeyi Thomas ve John Clarkson kardeşlerden miras almıştı. Clarkson kardeşler, 18. yüzyılın sonlarında kölelik karşıtı hareketlerde önemli roller üstlenen tarihi figürler olarak bilinir. Belgede daha önce ise İngiltere’nin kuzeybatısında yer alan Appleby malikanesinin lordu William Lowther’ın sahipliği bulunuyordu.
Yaklaşık 80 yıl boyunca Harvard’da özenle korunan Magna Carta, artık modern teknolojilerle dijitalleştirilip doğrulandıktan sonra sergilerde tarih meraklılarıyla buluşmaya başladı. Bu keşif, Magna Carta’nın tarihi ve hukuki önemine yeni bir ışık tutarken, belge koruma ve inceleme yöntemlerinde de çığır açtı.
